تحقیق نظام قضایى امیر مومنان ع

لینک دانلود خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش اماده پرینت )

تعداد : 60 صفحه

---

 قسمتی متن : 

نظام قضایى امیر مومنان(ع)

مقدمه

بى تردید حضرت امیرالمومنین(ع) محور قضاوتهاى اسلامى شیعى مهمترین چهره نظام ساز براى قضاى اسلامى است. حضرت دوران حکومت نبوى، قاضى مدینه یمن بود.[1] قضاوت مدینه، حضور شخص رسول خدا(ص) افتخارى عظیم است. تاییدات مکرر رسول خدا نسبت توانایى حضرت قضاوتها، تاکیدى محوریت است. پیامبر فرمود: «داناترین امت من نسبت سنتها قوانین قضایى على بن ابى طالب است»[2] «داناترین شما روش داورى، على است»[3] «قضاوت گونه که على حکم کند»[4] «اى على! سوى یمن حرکت کن کتاب خدا میان مردم قضاوت حکومت کن. خدا قلب تو سوى حق رهبرى کند زبان تو خطا اشتباه صیانت بخشد»[5] همچنین «سپاس خدا که خاندان من کسانى قرار داد که داورى انها مانند داورى پیامبران است».[6]در زمان خلفا، برکنارى حضرت خلافت باعث کناره گیرى امور حکومت، جمله قضاوت نشد ایشان دستگاه نوپاى قضایى اسلام هدایت رهبرى مى کرد. گاه خلفا مسایل لاینحل قضایى حضرت ارجاع مى دادند[7] گاه خود مستقیما دخالت مى کرد.[8] پایان هر قضاوت، تحسین انان برمى انگیخت همگى مى گفتند: زنهاى جهان زاییدن فرزندى مانند على عاجزند؛[9] قویترین قاضى بین ما على است.[10] حضرت باره مالک اشتر مى گوید:«در اغاز، کار خلفا دخالت نمى کردم بعد دیدم مردم اسلام رویگردان مى شوند، که دخالت کردم. ترسیدم اگر یارى اسلام مسلمانان برنخیزم، ویرانى بناى اسلام ببینم، که مصیبت براى من بزرگتر دورى حکومت چند روزه که همچون سراب زایل مى شود».[11]داوریهاى حضرت، چه زمان رسول چه هنگام خلافت پیش ان، نظر پیچیدگى موضوع یک طرف ابتکار دقت نظر قضاوت طرف دیگر، توجه صحابه پیامبر علاقه مندان حضرت جلب کرد نظر اهمیت ان، قرون اولیه اسلام قضاوتها رسائل مخصوص تدوین شد. قدیمى فهرست کتابهاى شیعه، یعنى فهرست شیخ طوسى فهرست نجاشى تالیفات نام برده شده است. قرون بعد علما محدثان شیعه برخى محدثان عامه تتبع کرده فروع موارد متعدد جمع اورى نموده، صورت کتاب مخصوص دراورده اند.[12]در دوران بعد شهادت حضرت، ائمه هدى، ویژه صادقین(ع) حضرت رضا(ع) مکررا قضاوتهاى حضرت استناد مى کردند جملاتى مانند «کان على یقول» «قضى امیرالمومنین» «اتى امیرالمومنین» «عن على» «قضى على» «ان امیرالمومنین قضى» «ان علیا کان یقول» «ان امیرالمومنین کان یقضى» «ان علیا کان یقول» کلمات حضرات فراوان است. ایشان دیات قصاص حدود قضا فتاواى قضایى قضاوتها سیره قضایى امیرالمومنین مستدل مستند مى کردند[13] چنانکه بعضى عبارات مذکور اشکار است، استناد، سیره عملى قولى ائمه مخصوص واقعه اى خاص نبود.در اسناد بسیارى روایات قضایى که سراسر کتب قضا حدود دیات قصاص موجود است، منابعى مانند کتاب ظریف،[14] جامعه، قضایاى امیرالمومنین، کتاب على(ع) برمى خوریم که تماما حاوى قضاوتهاى امیرالمومنین مى باشد. ائمه روایان برجسته انان استناد کرده اند.قضاوتهاى حضرت شالوده شاکله نظام قضایى اسلام تشکیل مى دهد.نظام قضایى حضرت مرکب نظام ساختارى حقوقى که مجموعا کمک هم، اهداف بلند قضاوت حکومت اسلامى تامین مى کنند. قبل ورود بحث، کلیاتى اشاره خواهد پایان ابعاد کاربردى بحث پرداخته مى شود.

الف) کلیات

1. اهداف نظام قضایى علوىان حضرت عهدنامه اى که رسول خدا(ص) اخذ کرده عینا براى مالک اشتر ارسال کرده مى گوید:«انظر فی القضاء بین الناس نظر عارف بمنزله الحکم عند الله فان الحکم میزان قسط الله الذى وضع فى الارض لانصاف المظلوم من الظالم الاخذ للضعیف من القوى اقامه حدود الله على سنتها منهاجها التى لایصلح العباد البلاد الا علیها؛به امر قضاوت بین مردم نظر کن، مانند کسى که منزلت حکم قضاوت نزد خدا عارف است. حکم قضاوت، معیار میزان عدالت خداوند که زمین منظور احقاق حق منصفانه مظلوم ظالم گرفتن حق ضعیف قوى برپایى حدود خدا اساس سنت روش الهى وضع شده است. امر مردم بلاد جز اقامه حدود اصلاح نمى شود».[15]